In memoriam paus Franciscus – een paus van het volk

Op tweede paasdag schoof ik aan bij Renze op RTL4 om te spreken over het overlijden van paus Franciscus. Niet als theoloog, maar als Italië-kenner en bewonderaar van een bijzondere man.

Paus Franciscus was geen revolutionair in leer, maar hij veranderde wel het beeld van het pausdom. Hij koos voor eenvoud, nederigheid en dienstbaarheid. Geen gouden kruis, maar een eenvoudig wit gewaad. Geen pauselijk paleis, maar een kamer in het gastenverblijf Santa Marta. Hij droeg zijn eigen koffer, waste de voeten van migranten en moslims, en ging ‘s nachts stiekem de straat op om daklozen eten te brengen en liet gratis douches bouwen.

Zijn optreden tijdens de coronapandemie – alleen op een leeg en nat Sint-Pietersplein – werd hét beeld van zijn pontificaat: de paus als trooster, als bruggenbouwer, als mens onder mensen.

Met zijn encyclieken waaronder Laudato Si’ (klimaat en armoede) en Fratelli Tutti (broederschap) gaf hij de wereld moreel leiderschap dat verder reikte dan de muren van het Vaticaan. Hij inspireerde niet alleen gelovigen maar ook politici en anderen.

Zijn laatste wens was veelzeggend: begraven worden niet in de Sint-Pieter, maar in Santa Maria Maggiore, de kerk waar hij altijd bad bij Maria “Salus Populi Romani”, symbool van bescherming voor het volk.

Een paus die zichzelf kleiner maakte – en daardoor juist zo groots werd. Niet voor de Kerk of Curie maar juist voor de armen en gemarginaliseerden. De paus die misschien het meest heeft geleefd zoals zijn illustere voorganger wilde.